On the eve of Ukrainian Orthodox Easter, the poet Marjana Savka posted a poem to her Facebook page about an army volunteer who has been struck down by missile fragments. Ukrainian Orthodox Christians celebrate Holy Saturday, the day before Easter, as a time marked by the sadness over the tragedy of the crucifixion and the anticipation of the resurrection. It is a day of mourning and of delayed joy. (Litertary Hub)
Here lies the Lord. Slain in a coffin. The Resurrection, it seems, is off schedule. He was a volunteer in the last most terrible war. Drove around the city so calm, unarmored Delivered bread through the hellish traffic. Told those around him: don’t live in anger. After all even a horrible criminal has a chance of repenting. But the sun was setting over the city, behind the hills’ black ridges And the buildings were burning like dry masts. And the fight Between the light and the dark might last a while. He was struck down by a fragment of a missile to the chest. Beside him lay twelve others, a child among them. A good fifty people quickly surrounded them. And they said, Herods spare no one, not even kids. But they soon left. Because it was already curfew. Here lies the Lord. He was kind. He divided the bread. He came from somewhere—from Izyum, from Bucha, from Popasna. He’s lying in a coffin. We’re awaiting the wonder of wonders. He asked us not to kill. He walked here among us. He will rise again. Casting off his cross and vulnerability. He will rise again and will join our ranks, Desperate, Brave, Familiar, Alive. Marjana Savka (vertaald door Amelia Glaser)
Hier ligt de Heer. Gesneuveld in een kist. Het lijkt erop dat de wederopstanding niet volgens plan verloopt. Hij was een vrijwilliger in de laatste meest verschrikkelijke oorlog. Reed rond in de stad zo kalm, ongewapend. Bezorgde brood door het helse verkeer. Vertelde de mensen om hem heen: leef niet in woede. Zelfs een afschuwelijke misdadiger heeft immers de kans om tot inkeer te komen. Maar de zon ging onder boven de stad, achter de zwarte bergkammen. En de gebouwen brandden als droge masten. En de strijd tussen het licht en het donker zou nog wel even kunnen duren. Hij werd neergeslagen door een fragment van een raket in de borst. Naast hem lagen twaalf anderen, waarbij een kind. Een vijftigtal mensen omringden hen snel. En zij zeiden: Herodes spaart niemand, zelfs geen kinderen. Maar ze vertrokken vlug. Want de avondklok was ingegaan. Hier ligt de Heer. Hij was vriendelijk. Hij verdeelde het brood. Hij kwam ergens vandaan, uit Izyum, uit Bucha, uit Popasna. Hij ligt in een kist. We wachten op het wonder der wonderen. Hij vroeg ons niet te doden. Hij wandelde hier onder ons. Hij zal weer opstaan. Zijn kruis afwerpen en zijn kwetsbaarheid. Hij zal herrijzen en zich bij ons voegen, Wanhopig, Dapper, Vertrouwd, Levend. Marjana Savka
Marjana Savka is a Ukrainian poet, children’s writer, literary critic, essayist, and editor. She is also the co-founder of the publishing house “Vydavnytvo Starogo Leva.” She published her first poetry collection, Naked Riverbeds, at the age of twenty-one. Eight other books, for which she has received several awards, have appeared since then, including four poetry collections and three children’s books. A former actress and journalist, she edited We and She, an anthology of poems by female writers from Lviv, Ukraine. Savka’s poetry is distinguished by the intricate link between life and literature, resulting in a palimpsest of universal tropes and an intimate picture of love.
We wrote poems. . . We wrote poems about love and war,so long ago we could have gone grey three times over— in the days before we had war, it seemed love would never burn out and pain was in the offing Yes, there were wounds there, not just cracks in a chocolate heart, but they managed to heal and we went on living.It wasn’t mocking, or some deliberate game. We read the signs on palimpsests of old posters, on the walls of blackened buildings, in coffee grounds. What changed, my sister? Our hot-air balloon turned into a lead ball. The metaphor — died. Translated from the Ukrainian by Sibelan Forrester and Mary Kalyna with Bohdan Pechenyak (A palimpsest is a parchment that has been scratched off and written on again. -codex rescriptus-)
We schreven gedichten. . . . We schreven gedichten over liefde en oorlog, zo lang geleden dat we wel drie keer grijs waren geworden. In de tijd voordat er oorlog was, leek het alsof de liefde nooit zou opbranden en er pijn op de loer lag. Ja, er waren wonden, niet alleen scheuren in een chocoladehart, maar ze konden genezen en we gingen door met leven. Het was geen schimpscheut, of opgezet spel. We lazen de tekens op palimpsests van oude posters, op de muren van zwartgeblakerde gebouwen, in koffiedik. Wat is er veranderd, mijn zus? Onze hete luchtballon veranderde in een loden bal. De metafoor - stierf.
Marjana Savka
(een palimpsest is een afgekrabd en weer beschreven perkament. -codex rescriptus-)
Somewhere on the shore of days between yesterday and tomorrow we strain our ears to hear night is the time for listening we let all the words out of our head— let them fly dark little angels a strange trajectory navigating between dreams and reality it’s here somewhere a stream pool of total silence we step into it naked and mute and silence encroaches first to the knees then to the breast consuming the shoulders submerging you entirely god what’s the word from which everything was born? … sometimes it’s enough to emerge from your own silence Marjana Savka Translated, from the Ukrainian, by Amelia Glaser and Yuliya Ilchu Ergens aan de kust der dagen tussen gisteren en morgen spitsen wij onze oren om te horen de nacht is de tijd om te luisteren we laten alle woorden uit ons hoofd- laat ze vliegen donkere kleine engelen een vreemd traject laverend tussen dromen en werkelijkheid Hier is er ergens een stromende poel van totale stilte we stappen erin naakt en met stomheid geslagen en de stilte dringt binnen eerst tot aan de knieën dan naar de borst en verteert de schouders je helemaal onderdompelend god wat is het woord waaruit alles is geboren? ...soms is het genoeg om uit je eigen stilte tevoorschijn te komen Marjana Savka
Forgive me, darling, I’m not a fighter. . . Forgive me, darling, I’m not a fighter. Every time you gaze into my face, I tell you: I have a knife to cut willow twigs — I can weave you a basket — If you like, I can weave you a bird, And plant violets in its eyes. I’m not a fighter, darling, I have a knife to prune branches On the young trees. You haven’t come out to the garden for so long. The cherries are coming in. Darling, why have you gone so grey? Vergeef me, schat, ik ben geen vechter. . . . Vergeef me, schat, ik ben geen vechter. Elke keer als je in mijn gezicht kijkt, zeg ik je: Ik heb een mes om wilgentwijgen te snijden… Ik kan een mand voor je weven. Als je wilt, kan ik een vogel voor je weven, En viooltjes in zijn ogen planten. Ik ben geen vechter, schat, Ik heb een mes om takken te snoeien Van de jonge bomen. Je bent al zo lang niet meer in de tuin geweest. De kersen komen eraan. Lieverd, waarom ben je zo grijs geworden? Marjana Savka Translated from the Ukrainian by Sibelan Forrester and Mary Kalyna with Bohdan Pechenyak
The armed conflict in the east of Ukraine brought about an emergence of a distinctive trend in contemporary Ukrainian poetry: the poetry of war. Directly and indirectly, the poems collected in this volume engage with the events and experiences of war, reflecting on the themes of alienation, loss, dislocation, and disability; as well as justice, heroism, courage, resilience, generosity, and forgiveness. In addressing these themes, the poems also raise questions about art, politics, citizenship, and moral responsibility. The anthology brings together some of the most compelling poetic voices from different regions of Ukraine. Young and old, female and male, somber and ironic, tragic and playful, filled with extraordinary terror and ordinary human delights, the voices recreate the human sounds of war in its tragic complexity. https://www.wordsforwar.com/
Published by Academic Studies Press (Boston, MA) and Harvard Ukrainian Research Institute (Cambridge, MA), Words for War: New Poems from Ukraine is available in hardback, paperback, and digital ebook formats. We highly recommend purchasing the book directly from your local, independent bookstore or through bookshop.org, an online bookstore with a mission to financially support local, independent bookstores.
In de stilte 