Drie jonge vrouwen verzamelen zich rond een tafel in een strak ingerichte kelderruimte in een gecomprimeerde ruimte, de tafel voor hen gedekt om te eten. De tafel wordt van drie kanten verlicht: griezelig vanachter een groen gordijn aan de achterkant, warm door twee kaarsen aan het uiteinde van de tafel, en schijnbaar door daglicht van voren en aan de linkerkant. Op de tafel op de voorgrond staat een muziekdoosje dat een van Mendelssohns 'Lieder ohne Worte' speelt. (Maas Gallery)

Het drieluik boven de tafel in Quattrocento-stijl is Robinsons 'heropvoering' van de Verrijzenis van Christus.
Het motief van de verrijzenis loopt als een rode draad door veel van Robinsons werk, en op dit schilderij vliegt rechtsboven achter het groene gordijn een mot de kamer binnen. De mot was een symbool van dood en transfiguratie, van kronkelende worm via inerte pop tot gevleugeld schepsel. De drie vrouwen op de afbeelding lijken geen interactie met elkaar te hebben, maar zijn verenigd door hun aandacht voor de muziek. 

De donkere figuur met de lantaarn op het middenpaneel van het drieluik verwijst naar Johannes 11,9, een cryptische passage die tot op zekere hoogte het licht op het schilderij verklaart en Robinsons titel 'Het einde van de dag' geeft: 'Zijn er niet twaalf uren in de dag? Als iemand overdag wandelt, struikelt hij niet, want hij ziet het licht van deze wereld. Maar als iemand 's nachts loopt, struikelt hij, omdat het licht niet in hem is.(ibidem)

The picture was painted in 1898/9, and may be seen as an elegy on the death of Burne-Jones, who died in June 1898, from whom Cayley Robinson ‘undoubtedly learnt much' (Bate). When the painting was exhibited at the RSBA in 1899, it attracted many outstanding reviews. That from the Daily Telegraph and Courier, 25 March 1899, is representative: 

'Mr Cayley Robinson makes a welcome reappearance with a curious fantasy, "The Close of the Day," quite in his usual manner, which is at once ultra-modern and archaistic - partaking both of impressionism and of the pre-Raphaelitism of the Brotherhood. In a humble room, lighted from without through closed blinds, and from within by a glow of artificial light, three damsels, in different stages of fresh youth, appear, listening pensively to the sounds of a musical-box, which, as the deftly reproduced inscription on the cover tells us, is playing Mendelssohn's Lieder ohne Worte. (The Maas Gallery)

In de serie ‘‘We are unhappy: aspecten van de 19de eeuw’ vertelden we in 2007 uitvoerig over het vreemde einde van het Engelse Victoriaans tijdperk. De moderniteit had blijkbaar ook haar schaduwkanten. Ze zijn in dit blog nog steeds te raadplegen:

…WE ARE UNHAPPY: ASPECTEN VAN DE 19DE EEUW (1)

Het mooie, betoverend schilderij van de nu bijna onbekende kunstenaar Frederick Cayley Robinson sluit aan bij die bevindingen waarin begrippen als ‘betovering’ of ‘new idealism in art’ zeker thuishoren.

Frederick Cayley Robinson ARA (18 August 1862 – 4 January 1927) was an English artist, creating paintings and applied art including book illustrations and theatre set designs. Along with a number of other British artists, Cayley Robinson continued to paint striking Pre-Raphaelite and Victorian subjects well into the twentieth century despite this approach becoming deeply unfashionable. His work has been examined in a PhD thesis by Alice Eden and an exhibition Modern Pre-Raphaelite Visionaries at Leamington Spa Art Gallery & Museum. (2010)

His series of large-scale mural paintings for the Middlesex Hospital entitled Acts of Mercy commissioned around 1915 and completed in 1920 are some of his most impressive works, along with Pastoral, 1923, (Tate, London), which was bought by the Chantrey Bequest for the nation. However his many smaller paintings, particularly of interiors featuring sombre women as well as the theme of departure, are significant works of modern British art.

Maar het zal de intimiteit zijn, de betovering van de droom, de bijna eerbiedige stilte omdat woorden overbodig worden. Burne-Jones en zeker Puvis de Chavannes en Fra Angelico en enkele andere grote Italiaanse meesters worden zijn voorbeelden na een bezoek aan Florence in 1898.

After a visit to Florence in 1898, he took to studying the techniques of tempera painting and the work of Giotto, Mantegna and Michaelangelo. As a result much of Robinson’s paintings are characteristic of 15th century Italian works on tempera: symmetrically balanced, flattened images with much of the focus being drawn to foreground.

The artist’s time studying at the Académie Julian in Paris from 1891-1894 had a critical influence on his entire artistic output which displays the influence of European Symbolism, especially the avant-garde group the Nabis and the cult revival of interest in Burne-Jones in Paris at this time. Like many of his peers, Cayley Robinson felt drawn to a new style of art, moving away from modern impressionism and appearing to emulate the visionary medievalism of the Pre-Raphaelites. (Tate)

Caley Robinson was a deeply spiritual man and illustrated books such as The Little Flowers of Saint Francis of Assisi, 1915 and A Book of Quaker Saints, 1922. Many of the illustrations he completed had haunted and mysterious qualities, the most celebrated series being 16 works he produced to illustrate Maurice Maeterlinck’s 1911 book The Blue Bird: a fairy extravaganza in six acts, which follows a young wood- cutters son on his allegorical journey towards the meaning of spiritual joy and the truth of human happiness. Two years previously he had designed and produced the costumes and stage sets for the theatrical production at the Haymarket Theatre, and as such they are indicative of what is seen as traditional theatrical scenery. (Fine Arts society ltd)

Er heerst een grote stilte tussen de personages. Soms kijkt één van hen ons aan, een opening om in hun verstilde wereld binnen te treden. Het is een droevige stilte waarin de onmogelijkheid elkaar te bereiken doorweegt maar de personages duidelijk berustend hun rol vervullen. Je zou ze ook ‘afwachtend’ kunnen noemen. Wachtend tot de kijker de symbolen begint te begrijpen. Tot het licht in ons is. Zoals de man in het roeibootje naar de verre zeereus kijkt, het kleine lampje aan de mast als enig teken van zijn aanwezigheid.