de nachtegaal
zingt intens…
een lichte sneeuw

uguisu no ki harite
naku ya
tabira yuki

Issa

Tabira yuki is bijna niet te vertalen, het is een uitdrukking voor zachte zwevende sneeuw.

Mijn beeld is harder en toch ook zwevend.
Kijk naar de ijspinnen.
Ze zijn hard, dolken bijna.
Maar het avondlicht vangen ze ook op.

Toen ik hen fotografeerde dacht ik aan die tegenstelling: het koude wapen en de tinteling van het avondlicht.

De avond blauwt de sneeuw.
Het is een heel kostbaar moment, de blauwe sneeuw-uren.
Zou er literatuur bestaan over die avonden?

Op de volgende prent is het iets later.
Door de late sneeuwval blijft het langer licht en krijgt het blauwe een nooit geziene intensiteit.
In het westen vergaat de dag met een bijna gelaten schoonheid.
De kale takken filteren nog eens het licht zodat het blauw loodblauw wordt, eventjes maar, voor het zwarte van de nacht de sneeuw weer zijn witheid teruggeeft.

Dat is de zang van de nachtegaal.
In onze streken komt hij pas einde april terug, maar in de Japanse literatuur is hij volop een lentevogel, vaak met sneeuw gecombineerd.
Ik herinner mij:

Schoon de nachtegaal
op de pruimenbloesems zingt
toch buigen zij onder de sneeuw.

Je kent zeker het gevoel.
Laat nu iedereen zijn tater houden, de woorden met ijspinnen doorboord geven geen kik meer.
Het blauwe uur duurt kort.

Frazel niet over ‘romantiek’, zwijg over ‘spleen’, het blauwe uur was er, en ik heb het gezien en probeerde het te vangen.

En om weer nuchter te worden, Issa:

“De eerste sneeuw”
zei ik, maar ik
ging slapen.

hatsu yuki
ya to wa ii
nagara neru shian

Zie je hem staan?
Hij ziet de sneeuw en begint aan een haiku, ‘de eerste sneeuw’.
Maar hij is te moe en gaat slapen.

Ook dat verdient navolging.

---