Zoals ze haar houten paardje vasthoudt, zo vasthoudend bleek grootnicht Renata eens ze overtuigd was van een doel.
Dat lijkt op verbetenheid, maar in mannentaal zou het ‘moed’ heten, de psychiater durfde misschien ‘tunnelzicht’ in de mond nemen.

En vergis je niet, haar vasthoudendheid had natuurlijk een kleurtje van koppigheid maar in feite was het overtuiging, en naar die overtuiging handelen, tot en met.

Zo wilde Renata absoluut het houten fotografenpaard mee naar huis nemen.
Zachte woordjes, beloftes om uitvoerig de dierentuin te bezoeken, uitspraken dat de meneer met de camera zonder paard niet kon leven, dat andere kindjes nu niet meer op de foto wilden, het baatte niet.

‘Het paard zegt dat het meewil,’ was haar enige uitspraak, en ze keek daarbij naar het dier alsof er elk ogenblik echte tranen uit de houten ogen zouden vloeien.
Dus werd er heen en weer getelefoneerd en kocht mijn groottante Julia het paard tegen een som waarvoor de fotograaf zo’n vijftal van die schommeldieren kon aanschaffen.

‘Hij schopte het paardje,’ zei Renata thuis. ‘Heb je het niet gezien hoe hij het schopte, mama?’
Julia herinnerde zich de zenuwachtige fotograaf die het schommelpaard wat ongeduldig met zijn voet had weggeschoven.
‘Nu zal het nooit meer geschopt worden.’

En ’s avonds schommelde ze zo lang op de houten verschoppeling tot ze met haar hoofdje op de manen in slaap viel.

Het ging haar duidelijk niet om ‘bezit’, maar om een relatie, twee woorden die nogal eens met elkaar verwisseld worden.

Ook toen ze harp studeerde toonde ze diezelfde vasthoudendheid, al is de letterlijke uitbeelding hiervan liefelijk, ja bijna teder zoals dat mooie handje de reusachtige harp vasthoudt.
Julia had aan piano gedacht, -alle beschaafde meisjes leerden piano- maar toen Renata de sonate voor harp van Carl Philip Emanuel Bach had gehoord, aangevuld met Krumpholz’s sonate voor harp, wist ze het zeker.
‘Klanken weven,’ zei ze. ‘niet hameren, maar vlechten.’

Wilde ze een beroemde harpiste worden, rondreizen, buigen en opnieuw beginnen?
Dat wilde ze niet.
Ze had gewoon een relatie met het instrument waar blijkbaar beiden beter van werden.
‘Ook de harp doet haar best,’ zei Renata.

Met die vasthoudendheid ging ze medicijnen studeren.
Dat was zeer ongewoon.
Meisje werden verpleegster, geen dokter.
Maar Renata verkocht de harp en met dat geld en de opbrengsten van allerlei andere ‘arbeid’, probeerde ze zelf haar studie te betalen.

Zowel de vrouw die de hand van het skelet vasthoudt, als de vrouw die vastgehouden wordt in de nachtelijke versie van ‘Ophelia’s dreams’ hielden vast aan het leven, ook toen de oorlog over Europa schoof en zij de keuze had tussen een leven met een Duits officier en het begeleiden van een transport kinderen naar het ghetto en later naar het kamp.

Ze hield de handjes van de kleinsten vast.
Ellie heeft hen de trappen naar de gaskamer zien afdalen.

‘Je suis encore dans mon printemps’, zo heten de variaties voor harp van Louis Spohr, variaties op een lied van Méhul.

---