This is a radiodrama ‘The creation according to Jonah, or the siege of the inner city’.
Language is Dutch, but there is an English translation of the text so you can easy follow and enjoy the production where a lot of soundscapes need no further language.
Look for this text and player on the upperbar ‘The creation according Jonah’

Volgens de verhalen in het Oude Testament zou de profeet Jonas zich in een walvis gaan verbergen om te ontlopen aan Gods opdracht de mensen van Ninive te gaan bekeren.
In mijn radio-verhaal ‘De schepping volgens Jonas’ trekt de hoofdpersoon zich terug in zijn zogenaamde doofheid die hij na een ontploffing heeft opgelopen. Hij verschanst zich achter zijn verhalen waarmee hij de betekenis van het dagelijks gedoe probeert te achterhalen.
Hij begrijpt dat god zijn oren wil sluiten voor het menselijk lawaai maar is ook niet mals voor hem en de zijnen als hij het scheppingsverhaal opnieuw vertelt.
De personages aan de buitenkant van zijn leven proberen zijn verstopte ziel te bereiken maar of hun bedoelingen zo edel zijn?
Er blijft tenslotte maar één keuze, het leven weer te leiden en te lijden, met ‘amor fati,’ liefde voor het lot. Verhalen zullen ook daar weer zijn enige manier zijn om zin te geven aan het verschijnen, de dagelijkse pijnen en het uiteindelijk verdwijnen.
Het was mijn laatste productie, ook voor de Futura-prijs in Berlijn gekozen en uitgezonden in 1998.

Wil je dit hoorspel beluisteren dan komt het best tot zijn recht via stereo-opstelling met een beetje kwaliteit of een goede hoofdtelefoon.
Koen de Bouw was mijn verteller, Rita Wouters de vrouwelijke stem en Guy Lavrijsen de mannelijke.
Peter Hermans stond in voor de techniek en Luc Vierendeels was de geluidsregisseur.

44’32”

1. GELUIDEN OMGEKEERD WEERGEGEVEN, VANUIT DE STILTE
 VERTREKKEND DUS NAAR EEN CHAOS VAN STADSLAWAAI, IN REVERSE
 HEVIGER WORDEND, EEN ENORM CRESCENDO DAT IN EEN SOORT 
LANGE GOLF BLIJFT HANGEN EN PLOTSELING WORDT AFGEBROKEN.
 STILTE. DAARIN, IN EEN SOORT INNERLIJKE DOOS SPREEKT DE
 VERTELLER. HIJ VERTELT HET VERHAAL AAN ZICHZELF, INNERLIJK DUS.

VERTELLER

Alles wat ooit zou geschapen worden,
was al aanwezig in gods gedachten.
 Alles. 
Jaja, alles.
 Neem nu het woord ‘krombaangeschut’.

2. ONTPLOFFINGEN VAN MORTIEREN, HOUWITSERS

Hij moest er maar aan denken of mortiervuur
veranderde de marktplaats in een bloedbad.

3. VERTRAAGDE ONTPLOFFING WAARIN AARDE, BROKSTUKKEN TOT
 VLAKBIJ ONS GEHOOR NEERSTORTEN.

‘Het woord is vlees geworden’
 staat er in de bijbel.

4. GILLENDE MENSEN, NADERENDE ZIEKENWAGENS, KORT, HEEL 
FRAGMENTARISCH, BIJNA IN HORTEN EN STOTEN, VANUIT EEN VERRE TE 
HEVIGE HERINNERING, EEN TRAUMA DUS. STILTE.

In een flits van één miljoenste seconde heeft God
 alles geschapen wat er ooit zou bestaan.

5. VANUIT DE STILTE EEN CRESCENDO IN GOEDE VOLGORDE VAN 
GELUIDEN – SNEL MAAR WEL HERKENBAAR, ZEE, INSECTEN, VOGELS,
 HAAN, SCHAAP, KOE, ORGEL, RITUELE DANS.

Vanaf het einde der tijden heeft hij toen 
alles opgerold
-in omgekeerde volgorde dus-
tot hij bij het eerste pluizige draadje was:
 het spinsel uit het niets.

6. VORIGE STROOK NU OMGEKEERD, VAN HEVIG NAAR STILTE

Ook dit verhaal was erbij, 
(en de negen levens van alle katten,)

De doden holden naar de buiken 
van hun moeders, 
 tot alle voorvaderen en moederen
 in Eva’s buik konden schuilen
 en Eva weer Adams ribstuk werd,
 en Adam slib 
in de oerzee waarboven Gods geest zou zweven.

STILTE NU.
DE EERSTE TWEE ZINNEN IN LEGE RUIMTE

Dat alles 
lag in de leegte op de schepping te wachten.

Zo is het gegaan.
In het begin was er alles.

God dacht de schepping open te rollen 
als een feestloper waarop de mensen 
arm in arm de tijd konden ingaan.

Maar Gods alter ego, Lucifer, 
hield van spektakel.
 Van het eerste draadje maakte hij een lont.
 Met een vonk van zijn naam
 zorgde hij voor de big bang.

7. EEN REUSACHTIGE ONTPLOFFING DIE ERG LANG BLIJFT NAGOLVEN

8. DAARIN IN EEN HEEL NATUURLIJKE STIJL, BIJNA DOKUDRAMA. OP DE 
ACHTERGROND GELUIDEN VAN ANDERE MENSEN, SOMMIGEN IN DE 
VERTE ROEPEND, ANDERE SCHREEUWEND.

MAN

Men zou kunnen zeggen dat hij niets meer ‘wilde’
horen. Ook spreken deed hij niet meer. Wel 
bewogen zijn lippen, maar dan leek het of hij met
 zichzelf sprak, alsof hij ver van ons iets aan zichzelf
 vertelde. Kijk, hij glimlacht.
 Soms schrijft hij enkele letters op een stuk papier.
 Dit heeft hij gisteren geschreven. In hoofdletters .
TUIN. Misschien wilde hij buiten in de tuin zitten.

9. WE ZIJN OPNIEUW IN DE INNERLIJKE RUIMTE WAAR WE VANUIT DE 
VERTELLER DE MAN VER BUITEN HEM HOREN PRATEN. EVENTUEEL 
LATEN WE BEIDEN EVEN SAMENKLINKEN.

VERTELLER

Soms schrijft hij enkele letters op een stuk papier.
 Dit heeft hij gisteren geschreven. In hoofdletters.T UI N. Tuin.

10. CD MUZIEK INSULAE FEMINARUM: 3 GOLVEN KOMEN HEEL HELDER 
IN BEELD, TUSSEN ELKE GOLF ZEGT DE VERTELLER, VAAK IRONISCH, IN
 ZIJN INNERLIJKE RUIMTE.

VERTELLER

Nu pas begin ik je te horen.

VER WEG WORDT KLOP VAN HART HOORBAAR.
MUZIEK

VERTELLER

Negen maanden in jouw aquarium.

11. HIERONDER IS HARTSLAG HOORBAAR GEWORDEN DIE STEEDS
 LUIDER WORDT NAARMATE DE GEBOORTE NADERT.

12. GEBOORTESCHREEUW VALT SAMEN MET LANCERING. NA DE MUZIEK

VERTELLER

De big bang van mijn geboorte.

13. ZACHTJES IN DE LAATSTE GOLVEN:

VERTELLER

Op haar buik Iiggend.
 Op de schil van mijn firmament,
 wist ik dat ik nooit meer terugkon.
 Mijn woede.
 Mijn heimwee.
 Mijn verlatenheid.

14. WENEN BORELING CENTRAAL IN BEELD, BLIJFT EVEN DUREN, WORDT
 RITMISCH, BIJNA HOUSE RITME . DAN UITSTERVEND, VER WEG
 NAKLINKEND. ADEM DICHTBIJ.

15. ADEM KOMT OP VOORGROND EN CROSSFAADT IN EEN RUSTIGE ZEE.

16. IN DIE ZEE IS EEN STEM HOORBAAR GEWORDEN, VROUW ROEPT OP 
DE VERTELLER MAAR KLINKT DOOR EEN ONDOORDRINGBAAR SCHERM

VROUW

Meneer Jonas, u zult kou vatten. De avonden zijn 
nog te fris om zo laat alleen in uw hemd buiten te
 zitten. (enz.)

16B. DE STEM KLINKT VERDER WEG EN VERLIEST ZICH IN EEN KLEIN
 PUNT DAT ALLEEN NOG MAAR EEN SOORT TOONTJE VORMT OM DAARNA 
HELEMAAL UIT TE DOVEN.

VERTELLER

In feite was de aarde Gods oor.
 God naaide de schepping zijn oor aan.
 Dat oor was de aarde.
 Volgens brave nonnen waren de sterren 
Gods ogen,
maar niets is minder waar. 
De sterren zijn Gods acne. Gods puisten.
 De sterren stammen nog uit de tijd dat God een 
puber was.
 Het ritme van de sterren is duidelijk herkenbaar.

17. PURE HOUSE-BEAT ZINDERT MEE.

Wie de pulsars beluistert, hoort Gods apenjaren.
BEAT OP VOORGROND

18. UIT DAT RITME KOMT DE STEM VAN MAN OF VROUW, EERST EEN
 PUNTJE DAN STEEDS VERSTAANBAARDER, MAAR NOOIT DICHTBIJ.

VROUW

…kom, u kunt op uw kamer naar de sterren kijken.
 Het zal een heldere nacht worden. Weet u meneer 
Jonas dat de sterren in feite Gods ogen zijn? Ja, hij
 ziet alles wat er op aarde gebeurt. Zelfs dat u hier zo
 dwaas met uw hoofd staat te schudden dat ziet hij.
 Hij denkt wat staat die dove meneer Jonas daar nu 
met zijn hoofd te schudden! Wilt u misschien de 
stoppen uit uw oren schudden? Zal ik even met u 
mee schudden?

MUZIEK STOPT.

VERTELLER

Hoort u deze muziek dan ook?

DE STEM VAN DE VROUW BLIJFT VER WEG KLINKEN

VROUW

Maar meneer Jonas, u.. heeft gesproken. Zegt u het
 nog eens? Zegt u het nog eens. lk zal mijn best
 doen om u te begrijpen. Kom, flink zijn. U maakt 
werkelijk vorderingen. lk zei het nog. Dokter, zei ik.
 Meneer Jonas begrijpt alles wat er gezegd wordt. Hij
 wil ons niet horen, dat zei ik. Maar er komt een dag,
dokter, zei ik, er komt een dag dat hij weer wil geboren worden en…

19. DE MUZIEK STOPT PLOTSELING. ALLERLEI DEUREN WORDEN
 GESLOTEN ZODAT DAARDOOR DE ZINNEN VAN DE VROUW ONHOORBAAR 
WORDEN EN TENSLOTTE VERDWIJNEN. STILTE.

VERTELLER 
(heel gejaagd, een gefluisterde psalm)

God kan zijn oren sluiten.
 Net zoals ik mijn ogen dicht kan doen, zo kan God
 zijn oren sluiten.
 Duizend deuren slaat hij dicht tot hij niets meer hoort.
 Hij is te oud geworden, he.
 Hij kan het niet meer hebben, he.
 Eerst die gruwelijke big bang
 en toen dat geroep op hem.
 Shut up, zegt God. Houd uw bakkes dicht.

20. ENKELE FLARDEN RELGIEUZE MUZIEK: PSALM, MANTRA, APENDANS 
UIT INDONESIE: EEN GOLF GEBEDEN DUS.

Genoeg gezeverd, trek uw plan. 
Ja, ik heb u geschapen naar mijn beeld en 
gelijkenis.
 Ge zoudt dus moeten weten dat ge een en al oor zijt.

20B. OPNIEUW EEN GOLF GEBEDEN, MIX.

lk heb u een mond gegeven om te ademen en te
 kussen, niet om te jammeren. Of hoort ge niet goed?

20C. EEN LAATSTE GOLF GEBEDEN

Hou op met uzelf pijn te doen. Wees vruchtbaar.
 Leg uw oor te luisteren op het lijf van uw geliefde.

Zo kon God nog wel een uur doorgaan.
 Hij was werkelijk boos. 
Die gebeden en gezangen, ok dat was goed
 bedoeld -
maar dat gekerm, dat gereutel,
 dat onophoudelijke imiteren van de big bang
 dat kinderlijk pang-pang-pang en boem-boem-boem 
tot in de ontploffingsmotoren van de miljoenen 
auto’s,
 tot in de harde woorden van wacht ik zal u wel eens 
hebben en wie denkt ge wel dat ge zijt
 gij smeerlap, homo, hoer en vuile jood!

Gij hebt van mijn oor een riool gemaakt, zei God.
 lk heb u mijn oor geleend, wel geef het nu maar 
terug.
 Het oor van God is gesloten.
 Het oor van God is gesloten.
 Het oor van God is gesloten.

21. DE DEUREN SLAAN DICHT TOT DE LAATSTE ZIN HELEMAAL
VERDWENEN IS.

22. VER IN HET KLANKBEELD GAAT EEN DEUR OPEN EN DE VROUW ZEGT,
 DOOR DE DIKKE WAND VAN DE ONBEREIKBAARHEID

VROUW

Maar meneer Jonas, zit u nog altijd naar buiten te 
staren? Het is voorbij middernacht.

VERTELLER

Ook mijn oren heefl hij gesloten.

VROUW

Wilt u iets zeggen? Heeft u pijn?

VERTELLER

Ik heb mijn geboorte niet overleefd.

VROUW

Ik zie uw lippen bewegen, maar ik hoor u niet. Kom,
 kleed u uit. Ja, het is een heldere nacht. Miljoenen
 sterren.

23. DE HOUSE MUZIEK WORDT HOORBAAR

VERTELLER

Voor de big bang, toen God nog een jongen was…

MUZIEK
…dreunde het ongeschapene in zijn oren.

MUZIEK
Dit wordt wat, dacht God. Dit wordt wat.

MUZIEK
Hij kon nauwelijks wachten. Hij begon te scheppen
en te scheppen en…

MUZIEK
Het heelal sprong uit ogen.

EEN LANGE GALM EN DAARIN:

Neen, niet zo’n donker en duister heelal zoals nu,
 maar een berg van licht, wat zeg ik, een fontein, ~
een orgasme van kleuren en smaken.

24. DE MUZIEK HERNEEMT

Neen, niet kleuren voor de ogen, geen smaak voor 
de tong,
maar puur ritme en klank,
de muziek der sferen, dames en heren.

24B. EEN LANGE GALM EN DAARIN:

Tenslotte is de mens uit zand gemaakt en niet uit klei
-dat is een latere versie die we zelf verzonnen
 hebben- uit zand dus, wit zand, en wat wordt er uit 
wit zand gemaakt na hevige verhitting?
lnderdaad. Glas. Glas. Glasssss.

25. DE HELE KLANKCOLLAGE KOMT IN EEN MOOIE SUITE VOOR
 GLASHARMONIKA TERECHT (MOZART)

Adam was een glazen mens.

Adam was een glazen mens.
 Zo doorzichtig kan zand zijn.

lk geef toe. Het was een jongensdroom.

26. GLASMUZIEK DIE BLIJFT HANGEN.

VROUW

Slaap lekker meneer Jonas. Zal ik het licht uitdoen?

26B. STILTE.

27. IN DE STILTE HOREN WE ZACHTJES REGELMATIG ADEMEN; DIT 
ADEMEN WORDT EEN GOLFSLAG, DAAROP FLUIT DE VERTELLER
 ZACHTJES, DAN:

VERTELLER

Als kind floot ik mij in slaap.

FLUIT NOG EVENTJES DAN GECROSST MET GOLFSLAG, DAN ONDER
WATER.

Ik wilde mezelf zo lang mogelijk blijven horen.
 Het was ook een waarschuwing voor de kidnappers.
(fluit) Attentie, al ligt deze persoon in bed, hij is
 waakzaam. (fluit)

Als dat niet hielp, Iiet ik me zinken. Twintigduizend
 mijlen onder zee.

HET ONDERWATERGELUID IS NU HEEL AANWEZIG GEWORDEN.

Dit was mijn glazen wereld.

28. SONARSIGNALEN WORDEN HOORBAAR

Atlantis.
 Glazen huizen die naarmate ik ouder werd de kleur
 van lood kregen.
 Glazen tuinen die verdonkerden met de jaren.

Hier was ik thuis.
 Elk huis had zijn geluid. Als ik er binnenzwom 
verdronk ik in de klanken uit mijn kinderjaren.

29. HET WATER VERGLIJDT IN HEVIG SPELEN VAN KINDEREN IN DE 
BOSSEN DIE ER VERSTOPPERTJE SPELEN, TOT AAN ‘PETER, ERAAN’

KINDEREN
REPORTAGE:
Hier, 1,2,3 bedot! 1,2,3, bedot!

lk heb bedot he jongen! Blijf zitten!

Ik ken die nieuwe niet.

Ene bedotter terug eraan.
 Die nieuwe, hoe heet die?  Peter!
 Peter, eraan!

VERTELLER

Na elk bezoek aan Atlantis verschraalden de kreten.
 Bleven er woorden hangen 
aan de kale takken van het vergeten.
 Moest ik ze zelf invullen. 
Moest ik hun loden Iijfjes smelten 
tot ik weer glas kon bIazen-
gekrakkeleerd wellicht, maar nog doorzichtig-
tot er een dag zou komen dat ik van dit spelen
 alleen de inventaris neer kon schrijven:
 2 kinderen. Zomer. Dennenbomen. Verbergen.
 Blijft in uw holleke en piept niet! Peter eraan!

EVEN TERUG HERHALEN VAN EINDFRAGMENT SPELENDE KINDEREN
GEWELDIGE ONTPLOFFING MET ZANDBROKKEN DIE OPSTUIVEN

30. IN DE STILTE DIE ONTSTAAN IS, HOREN WE DE VERTELLER OPNIEUW 
FLUITEN.

VERTELLER

Als ik nu de film kon terugdraaien.
 Duizend stukjes Peter
 worden weer een jongen.

31. ONTPLOFFING IN REVERSE, OOK LAATSTE WOORDEN ‘PETER,
ERAAN’, DAN AFGEBROKEN.

VERTELLER

In een flits van één miljoenste seconde heeft God 
alles geschapen wat er ooit zou bestaan.

32. DE KINDEREN WEER HOORBAAR TOT AAN ‘PETER, ERAAN!’ HET BLIJFT 
STIL. EEN FLARDJE GLASHARMONIKA

VERTELLER

God schudde zijn tijdloze kop.
 Hij schreef in het zand: mannekes, schreef hij, gij zijt
 van glas.
 Althans, dat was de bedoeling.

32B EEN VLIEGTUIG WORDT HOORBAAR.

lk maak mijn Goddelijke vingers nat en probeer mijn 
melodietje uit u hoorbaar te maken.
 Maar ik ben nog maar aan de eerste noot, de 
kindertijd dus, en ge zijt weer bezig.

33. VLIEGTUIG IN VERTRAAGDE GOLF DOOR HET BEELD.

En wat zegt ge dan? “
Hoe is ‘t in ‘Godsnaam’ mogelijk, dat zegt ge dan.
 Hoe is’t in ‘Godsnaam’ mogelijk dat God zoiets kan 
toelaten.
 Maar wat wilt ge?
 Dat ik uw handjes blijf vasthouden?
 Dat ik mijn bliksems door uw schietgrage lijven jaag?
 Dat ik na elke oorlog de tijd terugdraai,
 het zand met al dat jongensvlees weer tot glaspasta 
smelt
en voor de honderd miljoenste keer opnieuw begin
 een glazen mens te blazen?
 Zeg, ik ben aan mijn zevende dag. En wat deed God
 de zevende dag?  lnderdaad, de zevende dag rustte 
God. Salu.

34. ALLERLEI DEUREN SLAAN WEER DICHT EN EEN DIEP ADEMEN KOMT
OP DE VOORGROND.

MAN

Heeft hij een slaapmiddel genomen?

VROUW

Neen. Maar het was voorbij middernacht toen ik
 hem naar zijn kamer heb gebracht.

MAN

Hij slaapt erg diep. Zoals een baby.

VROUW

Juist. Hij wacht op zijn geboorte.

MAN

Hij zou beter hier blijven.

VROUW

Als hij wakker is, bewegen zijn lippen voortdurend.

MAN

Hij spreekt met zichzelf.

VROUW

Hij hoort ons, maar hij luistert niet.

MAN

Schrijft hij nog?

VROUW

Hij tekent soms.

35. HIER WORDT DE ONDERWATER-WERELD WEER HOORBAAR, OOK
 SONARSIGNALEN KOMEN ZACHTJES IN HET KLANKBEELD EN WORDEN
 STERKER NAARMATE DE DIALOOG VORDERT.

MAN

Zo? En…?‘

VROUW

Kijk, doet dit niet aan een duikboot denken?

MAN

lnderdaad.

VROUW

Hij is ondergedoken. Hij zal nooit weer terug willen.

MAN

Er moet ergens een ingang zijn.

VROUW

Hij zendt signalen uit, maar wij kunnen ze niet 
ontcijferen.

36. ONDERWATERWERELD STERKER EN DE STEMMEN VAN MAN EN 
VROUW KLINKEN STEEDS VERDER WEG, VERVORMD NA EEN TIJDJE TOT
 ZE IN DE DROOM VAN DE MAN VERGLIJDEN.

MAN

lk wist niet dat de muren zo hoog zouden zijn..

VROUW

Hi] glimlacht veel.

MAN

Hij heeft zich in zijn binnenstad teruggetrokken.

VROUW

We kunnen de belegering stop zetten.

MAN

Maar hij reageerde toen u de rol van ziekenzuster
 speelde?

VROUW

lk heb hem voor de eerste keer horen spreken.
  Onverstaanbaar, maar hij sprak.

MAN

Hij reageert dus op onze prikkels?

VROUW

..
Zal ik een andere rol spelen?

MAN

Probeert u eens zijn moeder te zijn.

NU ZIJN WE HELEMAAL ONDER WATER. DE SIGNALEN ZIJN DUIDELIJK 
HOORBAAR TERWIJL DE STEMMEN VERDWENEN ZIJN.

37. DE SONAR GAAT OVER IN DRUPPELS DIE TRAAG IN EEN PLAS, IN
 WATER VALLEN.

VERTELLER

Ping.
 Plong.

Dit is de waterachtige ballade van Turnhout city.

Pang.
 Ploeng.

In de uitgedroogde moerassen van Taxandria lag 
Turnhout city.

Pong.
 Pling.

Alle volkeren van Europa zijn er voorbijgetrokken.
 Nu hebben de Hollanders het gekoloniseerd.
 Blokker, V en D, C en A, P en C.

Ik was er kind voor hun komst.
 De natte zomers 
met de honderden kinderen van de vakantiekolonie.

38. HET DRUPPELEN VERHEVIGT, KLINKT ALSOF WE IN EEN GROT ZIJN.

Ik, de verhalenverteller.
 Geen spaander bleef er heel van het troosteloze
 stadje.

Met de Iaatste kinderbendes gingen we op
 kruistocht, net toen de televisie de straten begon te 
Iegen.

39. BELLETJES WORDEN HOORBAAR, MUZIEK UIT DE LAUDAE . DE STEM
 VAN DE VERTELLER KLINKT ALSOF HIJ IN DE KERK IS.

De houten engelen in de Sint-Pieterskerk spraken
 over verre vluchten. 
lk zag ze bewegen.
 De Ievensgrote Christus liep er onder de preekstoel
werkelijk over het houten water terwijl de apostelen 
na eeuwen wachten eindelijk hun netten ophaalden.
 Ik zat bij hen terwijl ze de wonderbare visvangst 
verdeelden.
 We stookten een vuurtje en spraken Turnhouts en
Aramees door elkaar.
De bastaard van Jezus en Maria Magdalena, dat was ik.
Terwijl kapitein Nemo aan het orgel zat, maakten we
 een hoogmis lang tochten, twintigduizend mijlen
 onder zee.

40. ORGEL TOCCATA NR 18 (SNELLE UITVOERING!) TOT 49″ MIX MET
 BREKENDE STENEN, GOLVEN ZODAT WE DE INDRUK KRIJGEN DAT DE
 KERK ECHT ONDERDUIKT.

41. IN DE VOLGENDE TEKST HOREN WE BRIESENDE PAARDEN BIJ DE 
SNELLE MUZIEK, EERST EVEN HOORBARE HOEVEN IN HOLLE RUIMTE,
 DAN VLEUGELSLAGEN. ORGEL.

VERTELLER

Eens we terug boven waren kwamen de 
kermispaarden de kerk in gehold. Kom mannen, riep 
ik. Spring erop!

Mijn straatbende steeg hoog boven de woedende
 menigte tot we langs de galmgaten de lucht in
gingen.

42. IN DE GALM VOLGENDE SCENE.
43. INT. KAMER. ZE KLINKT NU EN DAN DUIDELIJK, DAN WEER VER WEG

VROUW

En kijk eens wat ik voor mijn kleine Jonas heb
 klaargemaakt? Vers fruitsapje. Een zacht gekookt 
eitje en twee knapperige toastjes. Of wil mijn 
jongetje misschien buiten ontbijten?

VERTELLER

‘
ls het u nog niet opgevallen dat God een tricheur is,
 een bedrieger?

VROUW

Het is een prachtige dag. Zal ik het raam
 openzetten?

VERTELLER

Het klinkt oneerbiedig, maar het is de waarheid.  lk
 heb me Iaten bedriegen.

VROUW

Voelt die schat van mij zich al wat beter? Luister de 
tuin zit vol merels. Kom, hier aan tafel bij het open
 raam.

VERTELLER

In een miljoenste seconde had hij alles geschapen.
 Een paradijs met daarin Gods oor, de aarde, en de
 glazen mensen die als zuivere klanken zijn 
trommelvlies zouden strelen.

VROUW

En wat gaan we vandaag doen? Wandelen? Pas 
op, dat is…

44. GLAS VALT IN STUKKEN. STERK OP DE VOORGROND.

Maar Jonasje toch. Waar ben je met je gedachten?

VERTELLER

Toen rolde hij alles voorzichtig op, te beginnen met 
het einde der tijden tot aan het licht en donker…

VROUW

Dat zal mama dadelijk voor je opkuisen. Blijven
 zitten. Niet rondlopen. De vloer ligt vol glassplinters.
 Eet maar braafjes je eitje op.

VERTELLER

En dan laat hij zijn alter ego de vrije hand. Lucifer.
 Pang, boem.
 Al zijn glazen mensen die nog moesten geboren 
worden, versplinterd.
 Alleen hun ogen waren gespaard.
 En helemaal vooraan Adam en Eva, en de tuin van
 Eden, zonder één barstje. Alsof er niets was
 gebeurd.
Begrijpt u zijn probleem?
 Zo doorzichtig als ZIJ waren, zo versplinterd zouden 
hun nakomelingen zijn.

VROUW

..oh, maar dat is flink, Jonasje. Zo zul je heel snel
 een grote, sterke jongen worden. Hef je voetjes 
even op.

VERTELLER

De vragen dringen zich op.
Waarom heeft God zijn alter ego de vrije loop
 gelaten?

Wat moest hij met die twee glazen mensen zonder
toekomst doen?

Hoe moest hij zijn geheime verlangen naar 
spektakel goedpraten?

VROUW

Ziezo. Zet je voetjes maar terug op de grond,
 Jonasje. Zal mama jou alleen laten?  Of wil je nog 
even slapen en zal mama voor jou een wiegeliedje
 zingen?

45. ZE ZINGT EEN LIEDJE (SLAAP KINDJE SLAAP) ENKELE DEUREN 
SLAAN DICHT. STILTE.

VERTELLER

Die boosheid van God, dat besluit zijn oor te sluiten,
 begrijpt u het nu? Zo Goddelijk was dat niet.

Die zevende dag van God, die zogezegde
 welverdiende rust? Zo Goddelijk was die niet.

En het scenario dat hij daarna verzon? Zo Goddelijk 
was dat ook al niet. Luister. Het begon allemaal 
heel mooi.

De tuin van Eden in het Oosten.
46. WE HOREN HET STROMEN VAN EEN RIVIER, ZACHTE WIND.

Uit de bodem van de tuin Iiet God allerlei prachtige
 bomen opschieten, met heerlijke vruchten.
 Er ontsprong een rivier die de tuin bevloeide.

En nu komt de aap uit de mouw.

Tussen al die kerselaars en mangostruiken, tussen
de appelaars en cocospalmen, tussen de 
kastanjeiaars en bananenplanten, zette God de
 boom der kennis van goed en kwaad.

En tegen de allereerste glazen mens, Adam, zei hij:
 Je mag de vruchten van alle bomen eten, maar van
 die van de boom der kennis van goed en kwaad
 moet je afblijven.

Let op, God sprak in de je-vorm. Het wat stroevere
 gij-gedoe hield hij voor later.

47. ER ONTSTAAT EEN DECOR VAN DIEREN NAARMATE HET VERHAAL 
VORDERT.

En ‘t is niet goed dat je hier alleen rondloopt, zei
 God. lk zal je een hulp geven die je past.
 En uit dezelfde glaspasta blies hij de dieren van het
 paradijs. 
Geef ze maar namen, zei God.
 En Adam gaf ze namen. Dat dier daar is een…paard,
 en die vierpoter noem ik…euh…een koe. Dit hier
 zijn…kippen, ja. Daar, in de takken van de
 atlas-ceders zitten…eksters en ..-laat eens kijken…en 
merels.

48 GEGROM VAN LEEUWEN
Jaja, een beetje geduld aub. Zie je daar dat kleine
 vogeltje met dat rode borstje. Dat is dus een 
roodborstje.

48B NOG HEVIGER GEGROM
Jaja zeg. Jullie zijn dadelijk aan de beurt.

49. GESCHETTER VAN OLIFANTEN
En jullie, als ik jullie nu eens…euh…varkens zou
 noemen. Neen. Wacht. Ik weet iets leukers.
Olifanten. Ja, dat is het. Jullie heten olifanten.

50. GEGROM LEEUWEN, DICHTBIJ NU.
Jaja, nu jullie. Euh…Leeuwen. Leeuwen zullen jullie 
heten. Eén leeuw, twee leeuwen.

51. GEBLAAT LAMMETJE DOOR AL DE DRUKTE
Natuurlijk, hoe kon ik jou vergeten, jij bent het
 lammetje. Kom, leg je hier maar dichtbij deze leeuw
te slapen.

52. WATER, DIEREN, KORTOM EEN PARADIJS, EEN GOLF VAN HET INSULA
 FEMINARUM CROSST IN HET RUSTIGE ADEMEN VAN DE VERTELLER.

53. EEN OMGEVING WAARIN EEN DONKERE ONDERTOON HOORBAAR IS,
 HET BESTAAN VAN DE TIJD. DAARNA STEMMEN IN EEN GESLOTEN
 RUIMTE.

MAN

Kijk, de film van iemands levensloop geeft hem of
 haar de kans het voorbije te wissen, zich klaar te
maken voor een volgend verblijf…

VROUW

Hij wil niet meer.

MAN

Hij heeft niet te willen. Wij willen.

VROUW

Hij heeft niet alleen moeite met het ‘wissen’, maar hij
 verzet zich tegen onze mythologie.

MAN

Er is anders keus genoeg.

VROUW

Hij wil Ios van de oude verhalen.

MAN

Hij is Jezus niet, of Boeddha.

VROUW

Hij wil de architect zijn van zijn eigen binnenstad.

MAN

De appel plukken dus en daarna ongelukkig zijn als 
hij uit het paradijs verdreven wordt.

VROUW

Hij hoort nu eenmaal bij de ‘waan’-zinnigen.

MAN

Autisme of schizofrenie?

VROUW

U begrijpt me verkeerd. De werkelijke 
waan-zinnigen, bedoel ik. Een hoog ontwikkeld
 gevoel voor waan.

MAN

U denkt dat ik bang ben?

VROUW

Bang?

MAN

…omdat hij verdacht dicht in onze buurt begint te 
komen.

VROUW

Juist. Hij is tenslotte God niet.

54. UIT LANGE GOLF KLANKEN DIE REEDS ONDER DE VORIGE SCENE
 BEGONNEN WAS, KOMT ER EEN IDYLLISCH LANDSCHAP

VERTELLER

Hij vond het zalig de dieren een naam te geven.

lk spreek nu wel van ‘hij’, maar in feite was de eerste 
glazen mens net zoveel zij als hij.
 De weerspiegeling in een heldere plas zou volstaan 
om een gezel te hebben.

Ook groot en klein waren niet voorzien omdat de tijd 
nog niet liep.
 En dat Eva Adams ribstuk was, kwam uit de  
mannentijd daarna.

55. IN DE VERTE IS DE RIVIER HOORBAAR GEWORDEN, NACHTGELUIDEN

Adam – het is maar een naam- de eerste glazen 
mens dus- keek in een maanlichte nacht in een
 meander van de grote rivier die de tuin bevloeide, en 
hij had toen maar zijn hand uit te steken om zijn
 gezel aan land te trekken die net zoveel hij en zij
 was als hij- of zijzelf.
 Pas op, hij was geen duplicaat al leken ze erg op
 elkaar. Zij waren elkaars spiegelbeeld.
Wat voor de ene rechts was, noemde de andere links
 en omgekeerd.
 Zo ontstond de diepte.
 Het samenvloeien van links en rechts in een 
tijdeloos perspectief.

56. EVEN EEN GOLF UIT DE HOUSE BEATS

Het leek wel of Gods jongensdromen waarheid 
werden.

MUZIEK VERDER EN PLOTS AFGEBROKEN.
Het woord jongensdromen komt uit de versplinterde 
tijd. Mijn excuses. Jongens-en meisjesdromen 
dus, om de vrede te bewaren.

MUZIEK VERDER EN DAN STOP.
57. DE MAN VIA EEN MEGAFOONSTEM.

MAN

Als je nu luistert, beloof ik jou het leven van een 
prins. Wel?

VERTELLER

Stel je voor. Het protoype van Gods schepping, de 
demo van zijn voortijdse plannen, de witdruk van zijn 
dromen avant la Iettre, het watermerk van zijn 
goddelijke geest.

MAN

Als rijkdom je niet interesseert dan mag je een 
nieuwe wereIdgodsdienst stichten.

VERTELLER

Stel je voor. De eeuwige weerspiegeling van zijn
 schoonheid. En dat in een decor waarin lam en 
leeuw elkaars gezel zijn, het mannelijke en het
 vrouwelijke zelfs geen naam hebben omdat ze uit
 louter licht bestaan.

MAN

Of trekt een wetenschappelijke carrière je aan? Of
 een artistieke loopbaan? Luister naar mij en je hebt
 maar te kiezen.

VERTELLER

Groot en klein elkaar opheffen zoals links en rechts.
De tuin van Eden die toen nog de tuin van Heden
 heette. Nu. Eén ogenblik. Hic et nunc.

MAN

Of is het de macht over de volkeren die ik je cadeau
 kan doen? Een duizendjarig rijk?

VERTELLER

En omdat er in het begin alles al was, wist God wat
er weldra zou komen. De tijd van de versplintering.
 Het werk van zijn alter ego die het vuur van
 Auschwitz zou brandend houden, om maar één
 voorbeeld te geven dat me nu te binnen schiet.

MAN

Of wil je heiligheid, of kracht voor topsport, of een lijf
 voor duizend lusten?
 Open de poorten van de stad en de keuze is aan jou.

VERTELLER

En in plaats van schuld te bekennen legde hij de 
verantwoordelijkheid op de glazen schouders van
 het eerste mensenpaar. De slang van dienst komt 
eraan.
Geef hier die megafoon.

58. NU KLINKT ZIJN STEM SISSEND DOOR DE MEGAFOON ALS HIJ DE
 SLANGENROL SPEELT EN GEWOON ALS HIJ DE ANDERE STEM IS.

Zoveel Goddelijkheid laat jullie toch toe de 
vruchten uit de boom der kennis van goed en
 kwaad te eten?

-Wie ben jij?

Je hebt me zelf een naam gegeven.

-lk niet, dat was mijn spiegelbeeld.

-Ja, ik was dat. Jij bent…een slang. Omdat je met
een s spreekt en Iang bent, dus s-Iang.

Kom, pluk een appel of een mango.

-De boom geeft ons schaduw. Als je in zijn takken 
klimt, kun je de rivier zien.

Met die poézie probeert God jullie er onder te 
houden, geloof mij.

-Waarom zou hij?

Omdat jullie niet eens weten wat goed en 
kwaad is. Nietwaar?

-Goed en kwaad. lnderdaad, daar hebben we nog 
nooit van gehoord. Jij?

Voila. Eén beet van zijn vruchten en je weet
 het. Dan ben je Gods gelijke.

-Dat zijn we nu ook al. We zijn naar zijn beeld en
 gelijkenis geschapen.

Ik bedoel niet dat je een kopie zult blijven,
maar net zo’n spiegelbeeld als jullie van 
elkaar zijn.

-Maar hij heeft het ons verboden.

Een grapje van hem, een verrassing.
Surprise, surprise. Als jullie er niet van
 mochten eten had hij die boom toch gewoon
 weggelaten!

-Hmm, ja, dat is zo.

En lap, het was te laat. De val werkte zoals voorzien.
 Een ware zondeval.

59. EEN GEWELDIGE REEKS BREKEN VAN GLAS TOT ALLES IN FIJNE
 SPLINTERS UIT ELKAAR IS GEVALLEN.

60. EEN DONKERE GOLF MET OSCILLERENDE TONEN IS HOORBAAR
 GEWORDEN. DE VROUW IS OP WISSELENDE PLAATSEN IN HET
 KLANKBEELD AANWEZIG.

VERTELLER

Links was nu wel degelijk links en rechts
 onherroepelijk rechts.

VROUW

We kunnen u de tijd insturen met een niet erg
 geapprecieerde seksuele geaardheid, als u dat
 verkiest.

VERTELLER

Het mannelijke was wanhopig op zoek naar zijn 
vrouwelijk complement en omgekeerd. Belachelijke 
paringsrituelen werden als toppunt van schoonheid
 en liefde aangeprezen.

VROUW

Een lang verblijf in een gevangenis of in een
 psychiatrische inrichting kan dus ook.

VERTELLER

In de naam van God, de eeuwige, moordden zijn
 schepsels elkander uit.

VROUW

Een leven lang honger hebben, een slaaf zijn, het
 slachtoffer van geraffineerde beulen?

VERTELLER

Hun witte dromen over onschuld, het ophemelen van 
de kindertijd, het wazige verlangen naar het
 doorschijnende.

VROUW

Begiftigd met spasmen of traag sluipende ziekten,
 goed gecamoufleerde armoede of een 
moederskindje met de toekomst van een 
seriemoordenaar.

VERTELLER

Hun blind geloof in leiders, hun dwaze hoop op 
betere tijden, hun angstige liefde volgens de 
boekjes, hun goed gespeeld berouw .

61. NU SPREEKT DE MAN HEEL OPEN, DIREKT. FLUISTEREND, GEJAAGD.

VERTELLER

Er was eens een man.
 Een jongen die de gestalte van een man had
 aangenomen
 maar onderhuids een jongen was gebleven.

Een verhalenverteller.
 Een waan-zinnige.
 Een fantast.

Van de oude verhalen maakte hij brandhout
 om er zijn versplinterde ziel mee te verwarmen.

Weeskind. (bid voor ons)
Zonder leider. (bid voor ons.)
Ongelovig en hopeloos. (bid voor ons.)
Eindeloos verliefd. (bid voor ons.)
Zonder berouw. (bid voor ons.)

Een te groot hoofd vol fabeltjes
 als enige bagage.

62. DE GEWELDIGE ONTPLOFFING. ZAND TOT IN ONZE OREN. STILTE. IN
 DE VOLGENDE TEKST WORDT DE HARTENKLOP HOORBAAR.

VROUW

We hebben hem zijn onzalige jeugd in Turnhout-city
 voorgespeeld.

MAN

Hem gouden bergen beloofd.

VERTELLER

Nu pas begin ik je te horen.

VROUW

Hem alle mogelijke rampen voorgehouden.

MAN

Het mocht niet baten.

VERTELLER

Negen maanden in jouw aquarium.

MAN

We proberen hem met subsidies te paaien. Nu en
 dan een prijs van het etablissement zet hem buiten
spel.

VROUW

Er zal niemand naar hem luisteren.

VERTELLER

De big bang van mijn geboorte.

63. HET KIND WEENT, UITSTERVEND IN DE VERTE. STILTE. DAN HOREN
 WE HET WATER VAN DE ZEE EN DAARIN:

VERTELLER

Toen God het water van het land had gescheiden,
 dacht hij: nu wordt het tijd om te gaan zwemmen.

Hij wist al dat het water weldra met kwallen en
 haaien zou bevolkt worden.

Hij wist dat weldra het strand vol bruinende mensen
 zou liggen.
 Dat reuzentankers er hun smurrie zouden in
 achterlaten.
 Duikboten er zich zouden verschuilen.
 Schepen er hun graf in zullen vinden.
 Walvissen met profeten in hun buik er koers naar de 
post-modernistische steden zetten.

Hij Iiet het water over zijn goddelijke tenen lopen en 
liep over het water de zee in.

64. HET WATER HEVIG OP DE VOORGROND EN DAN IN DE VERTE EEN 
STEM

VROUW

Jonas! Jonas, Bij opa blijven!

65. DE GOLVEN WORDEN DOOR DE LAATSTE GOLF UIT DE INSULAE
 OVERSTEMD.