Isolatie, eenzaamheid, zo karakterestiek voor de moderne mens, zijn in hun vroege vorm verschenen in de 19de eeuw.

Voorzien van heimwee naar een ‘vroegere’ wereld.
Een utopie in het verleden?

They felt isolated by dividing barriers; lonely for a lost companionship, human and divine; nostalgic for an earlier world of country peace and unifying belief.’

(Walter, E. Hougthon, The Victorian frame of mind, p77)

In een zekere zin was de democratische-industriële maatschappij helemaal geen maatschappij.

Mensen en klassen waren niet langer een onderdeel van een kristelijk-feodaal organisme waar iedereen zijn plaats en functie kende, en met kerk en staat verenigd was en plichten en opdrachten kende.

In de nieuwe liberale theorie was iedereen vrij, politiek en economisch had je geen enkele verplichting tegenover de vervulling van legale contracten.

De maatschappij was gewoon een verzameling van individuen, geïnspireerd door…eigenbelang.

In de enie roman die Carlyle schreef met ‘Teufelsdröckh’ als figuur, citeren we hem:

Call ye that a Society,’ cries he again, ‘where there is no longer any Social Idea extant; not so much as the Idea of a common home but only of a common over-crowded Lodging-house?
Where each, isolated, regardless of his neighbour, turned agaist his neighbour, clutches what he can get, and cries: “Mine!” ‘.

(Sartor Resartus, BkIII, chap 5, p 232)

John Lucas brengt op dit schilderij ‘De conferentie van de burgerlijke ingenieurs rond de Britannia-brug’ alle grote namen van die tijd (1851) bij elkaar:

George Parker Bidder (1806-1878), Engineer.
Isambard Kingdom Brunel (1806-1859), Civil engineer.
Edwin Clark (1814-1894), Engineer.
Latimer Clark (1822-1898), Engineer.
Frank Forster (1800-1852), Civil engineer.
Joseph Locke (1805-1860), Civil engineer.
Robert Stephenson (1803-1859), Civil engineer; son of George Stephenson.

Zij zullen Engeland en Europa een ander gezicht geven, en zij geloven in hun zaak.
Je weet wel: in dienst van de mensen, we kennen het intussentijd.

Maar de snelheid waarmee de wereld veranderde hield geen gelijke tred met de verandering van emoties en gedachten die met een soort vertragingseffect achteraan kwamen (en komen) gehinkeld.

En graag eindig ik mijn verhaal met een vers van Arnold, In Kenington Gardens.

In the huge world, which roars hard by,
Be others happy if they can!
But in my helpless cradle I
Was breathed on by the rural Pan…

Calm soul of all things! make it mine
To feel, amid the city’s jar,
That there abides a peace of thine,
Man did not make, and cannot mar.

The will to neither strive nor cry,
The power to feel with others give!
Calm, calm me more! nor let me die
before I have begun to live.

Tijd om vragen te stellen en vergelijkingen te maken.

---