Schilder Federico Barocci (Urbino, 1535-1612) staat misschien net zoals de twee herders in dit werk bijna verborgen achter de deur van de kunstgeschiedenis. We zullen bij leven en welzijn in 2024 over hem een uitvoerige bijdrage publiceren maar gebruiken zijn werk hier hier als zeldzaam voorbeeld van ‘among the most tenderly maternal of all the many thousands of nativity scenes in western art’ zoals we in een bijdrage van The Guardian lazen. 

"Of all the many thousands of nativity scenes in western art, this one is among the most tenderly maternal. Mary kneels humbly before her God, but she is equally full of love for her newborn baby. Mother and child gaze into each other’s eyes and the whole composition emphasises their mutual bond. The art of Barrocci, until recently one of the most overlooked of Italian masters, was especially popular with women in his lifetime and it is not hard to see why from this nativity, in which the radiant child illuminates the exquisitely loving face of Mary."

“Van alle duizenden kerststallen in de westerse kunst is deze een van de meest tedere en moederlijke. Maria knielt nederig voor haar God, maar is even vol liefde voor haar pasgeboren baby. Moeder en kind kijken elkaar in de ogen en de hele compositie benadrukt hun onderlinge band. De kunst van Barrocci, tot voor kort een van de meest genegeerde Italiaanse meesters, was tijdens zijn leven vooral populair bij vrouwen en het is niet moeilijk om te zien waarom in deze kerststal, waarin het stralende kind het prachtige liefdevolle gezicht van Maria verlicht.”

Of hoe dat heet

Gelukkig dat 

Het licht bestaat

en dat het met 

me doet en praat

en dat ik weet
dat ik er vandaan

kom, van het licht 

of hoe dat heet.


Hans Andreus
(Uit: holte van licht
Haarlem 1975)

Mooie kerstdagen gewenst
al kan het donker zijn,
de dagen lengen weer.

En daarna ging de oorlog gewoon verder.