Beste Psych,

De jongen op je schilderij is Leon Suys, zoon van de bekende Belgische architect. Het schilderij is in 1831 gemaakt, Belgïe was nog jong, net zoals de 19de eeuw.

Ik vertel je wat de jongen droomt:

Onzichtbaar is het uur, onhoorbaar
de tred der dunne vogels
onmerkbaar de voorspelling
van de dood die zijn schaatsen
al heeft aangetrokken.

J.W. Oerlemans uit: De tuinen van de Dodeman – Bert Bakker, Amsterdam 2002

Jeune Homme songeur Silverstein,

De kracht van de fantasie helpt de mens meer dan wij vermoeden om te overleven.
Jouw laatste brief is daar nog maar eens een bewijs van.
Wie ben ik dus om me denigrerend uit te laten over jouw vaststellingen dat de kunstwerken verdwijnen bij gebrek aan belangstelling?

Als psychiater ken ik het verschijnsel pseudologica fantastica, wanen creëren waarin men zelf gelooft, maar doen we dat niet allemaal als het op lijfs- of zielsbehoud aankomt? Scheppen we ons niet de wereld die nodig is om met onze persoonlijkheid enigzins het hoofd boven het klassieke water te houden?
Dreigt onze wereld te verdwijnen dan verzinnen wij het verhaal dat met ons de wereld zal ten onder gaan, en het après nous le déluge blijkt telkens weer een poging te zijn om de continuïteit te ontkennen en met ons einde ook de schepping te beëindigen.

In jouw geval gaat het over “onzichtbaar” worden. Als het jou niet dadelijk lukt, komt het je maar al te goed uit dat er minstens al een beweging naar onzichtbaarheid onder de kunstwerken bestaat zodat jouw persoonlijke poging blijkbaar door de wereldcultuur ondersteund wordt.
Ik wil niet dadelijk van pretentie spreken, maar ik denk wel dat je me begrijpt als ik zeg dat je wanen vormen aannemen die niet dadelijk op enige nederigheid duiden.
Het is een leuk idee voor een roman, scenario of essay, en waarschijnlijk is het je vermoeide en getergde geest die dit idee verlevendigt en het woord vlees laat worden om het met Johannes te zeggen. Maar let op dat je niet de pedalen verliest, waarde Theodore. Menig mens hoorde stemmen, zag verschijningen of ontdekte complotten en ging zo in zijn of haar waan op dat hij/zij inderdaad de wereldgeschiedenis veranderde, en meestal niet ten goede.

Om je te troosten stuur ik je een nog aanwezig kunstwerk: jeune garçon songeur, en nog wel van iemand van bij ons, ene zekere François-Joseph Navez die in 1787 in Charleroi geboren werd en in 1869 in Brussel stierf.
Het is een donker doek, het doek zelf is droom geworden. Alleen de ogen van de jongen zijn nog zichtbaar, en daarmee kijkt hij naar de werkelijkheden die zich in de tussenzone afspelen.

Bekijk het doek waarde Theodore en vergelijk de staat van je dromende ziel met de toestand van de jongen. Wellicht komt je geliefde onderbewustzijn naar boven op deze momenten, proef ervan, maar geraak er niet aan verslaafd zodat de brutale werkelijkheid je niet verplettert.

Je strenge maar bezorgde en vaderlijke psychiater G. Dumortier