Max Ernst (1891-1976) maakte van het blauwe uur, die blaue Stunde, deze rode collage-prent.
Als overlevende van de surrealistische avant-garde (hij stierf op 1 april, één dag voor zijn 86ste verjaardag) kun je dat wel duiden, want ook de kleuren horen niet per sé bij woorden.

Sneeuw is wit, maar wie het blauwe uur heeft meegemaakt kan er anders over oordelen, en bij het dooien begint dat witte er ook heel anders uit te zien, vermengd met menselijke autosporen en de nodige zure regen.

Het blauwe uur is een bedrieglijk uur.
Het brengt je met één been in wonderland, maar wie naast dat ene been ook nog zijn neus buiten steekt, weet dat zelfs de volle maan hem niet tegen de bijtende kou kan beschutten.

En ook Max Ernst nam heel wat schijngestalten aan.
Geboren als Duitser, daarna Amerikaan en tenslotte Fransman was het een aardige exponent van zijn universaliteit.

André Breton’s Surrealist Manifesto of 1924 proclaimed “pure psychic automatism” as an artistic ideal, emphasizing inspiration derived from the chance juxtaposition of forms and the haphazard use of materials.

Dat pure automatisme en die veelheid aan materialen lagen in het natuurlijk verlengde van de psychoanalytische speurtocht naar het onderbewuste.

Kijk nu naar dit werkje rechts, en als je dan de titel leest:

Little Machine Constructed by Minimax Dadamax in Person (Von minimax dadamax selbst konstruiertes maschinchen)

…dan moet je misschien glimlachen met het kinderlijke, maar het is dan 1919-1920.
De grote wereldbrand smeult nog na en de nieuwe regimes zijn in wording.

Helemaal fraai wordt het als je de gehele tekst leest:

Ernst’s machine is a fantasized solution to the psychological pressures of sexual Performance, as announced in the humorously heroic inscription at the bottom of the sheet: Little machine constructed by minimax dadamax in person for fearless pollination of female suckers at the beginning of the change of life and for other such fearless functions. The right side of the machine seems to comprise a miniature laboratory for the production of semen, which is indicated as a red drop that courses through passageways to the left side of the apparatus. The drop finally issues from the yellow faucet, accompanied by a whimsically self-assured and cheerful “Bonjour.” Alternatively, the machine can be seen as a combination of male and female halves. The female (at the right) is dowdy and angular; the more brilliantly colored male (at the left) “fearlessly” points away from her.

Mijn afdruk is wat klein om de beschreven details weer te geven, maar het kern-idee zal de lezer wel duidelijk geworden zijn.

 

 

 

 

 

 

Ik toon je mijn laatste foto uit mijn sneeuwserie.
Mijn blauwe uur heeft de uitroep die hier met prikkeldraad is beschreven: tweemaal de letter a, en het is aan iedereen persoonlijk of deze dubbele aa een pijnkreet of eerder verwondering of zaligheid moet uitdrukken.
Laat het ons maar bij een mix van de drie substanties houden.

Achter deze ijzeren letters staat trouwens de mooie boom van alle seizoenen.
Een troost?

De volle maan lacht zich krom, zo krom dat ze weer mooi rond is.
Een grote ronde O aan de nachtelijke vrieshemel.

Ik leer geduldig het leven verder lezen.