Laten we eens met Mallarmé beginnen:

‘Fuir! là-bas fuir!
Je sens que des oiseaux sont ivres
d’ être parmi l’ écume inconnue et les cieux’

Voilà, en zowel l’écume als les oiseaux in de vorm van engeltjes in het zwerk zijn aanwezig om dat ‘ontsnappingsgevoel’ weer te geven.

In een brief van september 1917 schrijft Gide Marc dat “La Tante Léonie Iere’ ‘a manifesté son désir de me voir’.

Die tante Léonie Allégret, zus van Elie, vader van Marc ter memorie, is het bastion van l’ école publique laïque et obligatoire.

Celibataire gebleven was ze een van de eerste vrouwelijke leerkrachten geschoold door de Normaalschool te Sévres.

Ze is daarna een van de eerste directrices van een Parijs lyceum geworden, ze is dus voor Suzanne Allégret een vanzelfsprekende consulent voor schoolproblemen.

Het komt er dus op aan om tijdens dat bezoek met Marc in contact te kunnen blijven, van zijn gezelschap te genieten, de se ménager avec lui des heures d’ intimité, om het met Billard te zeggen.

Voor een groot gedeelte is Gide opgehouden in Cuverville, dat was een afspraak met Madeleine, en zeker ook omdat haar gezelschap, haar tederheid hem dierbaar is.

Daar ook vindt hij de stilte om aan zijn veelvuldige projecten te werken.
Toch kan hij van tijd tot tijd, tot driemaal toe tijdens dat laatste trimester van 1917 ontsnappen.
Hij vertrekt voor twee dagen maar blijft een week in de hoofdstad.

Het is natuurlijk een schrale troost, en er worden andere plannen gesmeed om Marc aan zijn schooltaken en familie ‘te ontrukken’.

Natuurlijk zijn er de lange vakanties, maar ook dan eist de familie haar rechten ook op.

Zo ontstaat bij Gide het plan om drie maanden naar Engeland te reizen, naar Cambridge, intellectuele haard voor Britse intellectuelen.

Gide zal voor de praktische zaken zorgen, visas, transport, geld, contacten en een plaats voor enkele maanden aan de universiteit.

Maar…hoe moet hij de toelating van de Allégrets krijgen?
Hij zal er zeven maanden voor moeten onderhandelen.

Bij tante Leonie wordt Marcs schooltoekomst besproken, en papa Allegret wil terugkomen uit Kameroen omdat hij naar eigen zeggen:

‘Pour Marc, je reste consterné de le voir grandir si vite.
Hier, c’était encore un enfant. Il devient fort…énorme…c’est désolant. Il était si charmant
Oh, je sais bien qu’ il l’est encore et je me persuade qu’il ne perd aucune de ses qualités mais j’aurais aimé pouvoir le suivre mieux et pas à âs assister à son développement.
Mais que de fois j’ ai pu souhaiter pour lui un changement total d’atmosphère- un dépaysement.’

Die ‘verhuisplannen’ zijn dus geen goed nieuws voor Gide en terwijl Marc in Limoges verblijft omdat de Franse scholen elk moment kunnen sluiten uit vrees voor Duitse bombardementen, probeert Gide zijn Engelse plannen verder uit te werken.

Gide zorgt ervoor dat Marc in Engeland een snelcursus Engels kan volgen om er daarna aan een Engels instituut zijn baccalauréat voor te bereiden dat hij in oktober 1918 in Frankrijk moet afleggen.

Voor Marc zelf zijn de plannen nog vaag maar als er meer duidelijkheid komt is hij gehaast om te vertrekken, want het avontuur lokt hem meer dan de préoccupations et du magistère de l’ Oncle André.

---