Als confrontatie met de teksten uit de vorige eeuwen, koos ik beelden van hedendaagse kunstenaars, fotografen, video-animatiekunstenaars en schilders, naast foto’s uit het begin van de 20ste eeuw zodat deze mix ook zijn eigen wereld gaat vormen waarin de teksten omtrent Wilde en Gide afstanden en nabijheid verhelderen zonder ze te moeten verklaren.
Ik sprak gisteren over het boek van die dokter Taupe, en uit dat boek met die lange naam wil ik graag een fragment laten horen, fragment dat Monique Nemer citeert in haar Citoyen Corydon.
Het fragment gaat over het dragen van een anjer als aanduiding van een ‘bepaalde’ seksuele voorkeur
‘Oscar Wilde adopta cette “fleur des poètes”, et ses disciples, dont beaucoup étaient fardés ou en avaient l’ air (il y a un façon de se coiffer et de se dandiner qui va avec le bistre artificiel, le rose des lèvres, etc), se crurent obligés de l’ imiter.
Les journaux publièrent des articles d’ une violence inouïe: on accusait les chevaliers de l’ oeillet vert de faire partie d’ une bande des péderastes.
C’ était le signe de ralliement. Après des menaces de procès contre des journalistes, on cessa de porter des oeillets verts et d’en parler jusqu’ a l’ année dernière (en 1894) quand un roman L’ OEillet vert parodia Oscar Wilde et Alfred Douglas.’
Het boek verscheen in 1894 anoniem met als titel ‘The Green Carnation’bij Walter Heinneman, London en de aandachtige lezer zal zijn/haar geachte wenkbrauwen fronsen want dat was inderdaad de uitgever bij wie later James zijn The Turn of the Screw zou publiceren.
(Het boek zou in 1949 en in 2006 opnieuw verschijnen met de naam van de auteur, Robert Hichens)
In datzelfde jaar spreekt de auteur Mark André Raffalovich, schrijver van L’ Affaire Oscar Wilde (1895) over ‘ imprudences’, onvoorzichtigheden.
Tonen wel, ermee uitpakken ook, maar spreken, dat niet.
“L’ Amour qui n’ ose dire son nom.” om Wilde te citeren.
Met Monique Nemer vragen we ons af wat de oorzaken van die ‘stilte’ waren.
Als je in de minuten van Wilde’ s proces merkt dat de termen ‘péderaste’ of ‘sodomite’ vermeden worden en de advocaat van de aanklager zelfs weigert al de stukken te lezen, ‘uit respect’ voor de justitie dan wordt je als iets duidelijk van het heersend klimaat dat toelaat dat The Lancet deze tekst publiceert:
‘Il est particulierement important que de tels sujets ne soient pas discutés par l’ homme de la rue, encore moins par le jeune garçon ou la jeune fille.’
Deze angst voor ‘besmetting’ zie je zeker ook in het verbod op het publiceren van verslagen van processen met homoseksualiteit als onderwerp.
( Publication of Indecent Evidence Bill 1896)
Uit Corydon Citoyen:
Silence: l’ homosexualité c’ est ce crime “inter christianos non nominandum” – le crime que “les chrétiens ne sauraient nommer”.
Banni d’ expression au point qu’ il faut user d ‘un masque, le latin, pour évoquer jusqu’ à cette interdiction.
Et en 1926, lorsque la revue Les marges lance son enquête sur l’ homosexualité en littérature, la reponse d’ Ambroise Vollard au rédacteur de chef tient en une phrase:
“Monsieur, j’ ai l’ honneur de vous répondre que j ‘ ai été élevé dans la religion catholique, apostolique et romaine, et que Saint Paul a dit: “Que ce mot ne soit jamais prononcé parmi vous” ‘
In 1862 gebruikt prof. Ambroise Tardieu, titulaire de la chaire de médicine légale, latijn en Frans door elkaar om “le tableau repoussant de la péderastie” te borstelen: (latijn als voorzorgsmaatregel tegen “besmetting”
Qui manusturpo dediti sunt, casse-poitrine appelantur. Cognomine pompeurs de dard sive de noeud (id est turpissima penis significatio) designantur qui labia et oscula fellatricibus blanditiis praebent”.
En Monique Nemer voegt daar aan toe:
‘Curieuse méthode pour qui veut purger l ‘ ensemble de la société de cette “triste et honteuse folie”, que de parler en sorte de ne pas être compris, ou l ‘ être du plus petit nombre possible…’
Haar verbazing is de onze, dus volgen we haar graag volgende week in dit boeiende labirint.