Zijn wij in ons huis druk bezig met het aanbrengen van de juiste kleurenschakeringen, kiezen we de tinten die bij het seizoen passen als we kleren kopen, ons denken is blijkbaar meer op zwart-wit gericht, een denken waarin de schakeringen tussen deze twee uitersten meestal afwezig blijven.
Op de kaart hiernaast zijn de schakeringven tussen zwart en wit nog veel verder te verdelen, en het is moeilijk voor onze hersenen om tinten en schakeringen te onthouden, laat staan dat wij ze herkennen.
In de aanlooptijd naar een verkiezing, bij het zoeken naar wat er mis ging, gaat of dreigt te gaan, ontbreken deze schakeringen tussen zwart en wit omdat ze zouden blijk geven van besluiteloosheid terwijl de werkelijkheid waarin wij leven uit nog veel meer tinten tussen zwart en wit is samengesteld.
Het is daarbij ook makkelijk om vanuit de ‘witte’ gedachte te keer te gaan tegen de uiterst ‘zwarte’, want hoe zwarter je ze kunt voorstellen, des te witter wordt de ruimte waarin jouw moraal zich zou bevinden.
En dat geeft een veilig gevoel ook al weet je op onbewaakte ogenblikken wel beter.
Dit geschakeerd denken (of schakerend denken) moet je aanleren.
De ‘stammen-achtergrond’ zit nog diep in ons (ver)oordelen: papenvreters of bespotters van de vrije gedachte, geven nog een extra tegenstelling bij de al aanwezige verschillen tussen stad-platte land, Vlaming-Waal-Brusselaar, werkende-werkloze, oud-jong, homo-hetero, rijk-arm, inlander-buitenlander, en zo kun je zeker nog een tijdje doorgaan met tegenstellingen die voortdurend gebruikt of misbruikt worden om elkaar te lijf te gaan.
Er zijn de aanwezige tinten, maar ook de werking van schaduwen die je bijvoorbeeld als de ‘tijd’, als ‘geschiedenis’ zou kunnen invoegen.
Geen enkele werkelijkheid kan zonder de schaduw van de tijd geïnterpreteerd worden, want het zijn net die aanwezige schaduwen die het voorwerp zijn diepte en volume aanbrengen.
Natuurlijk oogst zo’n schakerend denken weinig applaus op de tribune.
Het draconische denken van straatvechters en overrechtvaardige rechters (die blijkbaar nooit zoek geraken), van volkstribunen en krantenkoppen spreekt het primitieve in ons wezen beter aan.
Leg jezelf dit huiswerk op:
Schrijf over een bepaald nieuwsfeit van vandaag op wat je ervan weet uit het nieuws, uit je eigen ervaring, en zet de nodige vraagtekens bij begrippen waarachter je niets of weinig kunt invullen.
We zouden verbaasd staan hoe we meewerken aan de mythologie van de zogenaamde werkelijkheid of waarheid.
Onze fantasmes halen het steeds op de schakeringen, denk ik.