Laten we nog even Stead aan het woord bij de vraag van alle tijden wie wij zijn, en wat ons ego bepaalt.

‘Is this a conscious personality which receives impressions through the five senses, and through them alone, is it the only dweller in this mortal tabernacle?
May there not be other personalities, or at least one other that is not concious, when we are awake, and alert, and about, but which comes into semi-consciousness when we sleep, and can be developped into complete consciousness when the other personality is thrown into a state of hypnotic trance?
In other words, am I one personality or two? Is my nature dual? As I have two hemispheres in my brain, have I two minds or two souls?”

En het is logisch dat Stead dan Stvensons schitterende verhaal van Dr. Jekyll en Mr. Hyde aanhaalt.

Ik citeer Braches:

Die tweevoudige natuur van de mens, de strijd tussen dit lichaam van zonde en dood en de geestelijke aspiraties van de ziel, behoort tot de algemene bagage van ons orthodox geloof.’

En Stead vervolgt:

‘The facts which recent researches have brought to light seem to point not to the old theological doctrine of the conflict between good and evil in one soul, but to the existence in each of us at least two distinct selfs, two pesonalities, standing to each other somewhat in the relation of man and wife, according to the old ideal when the man is everything and the woman is almost entirely supressed.’

Ene F.W. M. Myers is volgens Stead de man die de gedachte van de dubbele, ja zelfs de meervoudige persoonlijkheid heeft uitgewerkt.

En zo zijn we terug bij de theorie dat het vrouwelijke staat voor het on(der)bewuste en het mannelijke voor het bewuste, en we voelen de schrik voor dit vrouwelijke waarover we spraken toen we het over Paglia hadden.

‘There is the Conscious Personality, which stands for the husband. It is vigorous, alert, active, positive, monopolising all the means of communication and production.
So intens is its consciousness that it ignores the very existence of its partner, excepting as a mere appendage and convenience to itself.

Then there is the Unconscious Personality, which corresponds to the wife who keeps cupboard and storehouse, and the old stocking which treasures up the accumulated wealth of impressions acquired by the concious personality, but who is never able to assert any right to anything, or to the use of sense or limb except when the lord and master is asleep or entranced…’

En de onderdrukking van het Onderbewuste heeft tot gevolg dat…

‘…the Unconscious Personality has discovered ways and means of communicating other than through the recognised organs of sense.
How vast and powerfull are those hidden organs of the Unconcscious Personality we can only dimly see.
The visions of the mystic, the prophecies of the seer, the inspiration of the sybil, all come through this Unsconscious Soul.

It is through this dumb and supressed Ego that we communicate by telepathy, – that thought is transferred without using the five senses.
This under-soul is in touch with the over-soul, which in Emerson’s noble phrase “abolishes time and space”.

This influence of senses has ‘he says, ‘in most men, overpowered their mind to that degree that the walls of time and space have come to look real and unsurmountable; and to speak with levity of these limits is in the world a sign of insanity.’

Als je deze ideeën van Steads leest dan verbaas je je erover hoe het praten over ‘geesten’ de Victoriaanse zielkundige de mogelijkheid bood om erg genuanceerd en veelkleurig over onze persoonlijkheid te praten, veel genuanceerder dan bij de hedendaagse, beperkte inzichten acceptabel geacht wordt.

En we laten Braches aan het woord ter afronding:

‘De psycholoog van vandaag (1983) zet de ramen en deuren van zijn wetenschappelijk werkterrein allerminst open naar het bovenzinnelijke, terwijl daarentegen degene die zich in de jaren negentig op het gebied van de zielkunde bewoog zonder ernstig letsel het veld van de geestesverschijningen kon betreden, al werd het door zijn collega’ s niet zonder meer in dank afgenomen.

Wordt zeker vervolgd.

---