Waarde ex-patiënt,

Ik las je bijdrages over BEELDVORMING, en nu ik terug in het land ben, na een lange afwezigheid valt het mij op dat je intussentijd de onzichtbaarheid bent trouw gebleven, maar dat jij en mijn goede vriend in Londen, ook nog steeds kunst en kunde trouw zijn gebleven, en dat het lang voorbije geborstelde en getekende blijkbaar een eeuwige inspiratiebron voor het benaderen van deze tijden mag heten.

Uw gewaardeerde Caravaggio had duidelijk geen last van zijn zelfbeeld.
In een van zijn konterfeitsels schildert hij zichzelf in het net afgehakte hoofd van de reus.
Hij is dan op de vlucht wegens het neersteken van iemand na een uit de hand gelopen ruzie.

Ik stuur dat zelfportret hierbij op, bij wijze van begroeting.
Het vraagt inderdaad enige moed om jezelf te portretteren in het hoofd van de verliezer, maar Merisi kende zijn tijd genoeg om te weten dat tussen de afhakker en de afgehakte niet veel verschil bestaat, of tenminste niet veel tijd hoeft te verlopen om van rol te verwisselen.

De Franse Revolutie, deze dagen zo hoog geprezen of veracht, was daar een schrijnend voorbeeld van.
Je moet maar Robespierre heten of Marat om te weten dat revolutionair of reactionair zijn ten aanzien van het eigen lijf slechts vage begrippen lijken.

Zo las ik in jullie kranten dat het hoogste goed van de democratie de vrije meningsuiting is, en dat mensen tegen elke gezegde of uiting van gemoed kunnen protesteren, een godsgeschenk zogezegd, en een versimpeling die men wel in meer linkserige kringen vindt. (van de rechtse kringen zullen we maar helemaal zwijgen want ik zag ook dat bepaalde aanhangers van deze strekking zich met Deense vlaggetjes tooiden in het parlement, een land dat anderzijds op het gebied van vrije zeden en blootpublikaties wel niet dadelijk deze partij zou aangesproken hebben, maar ach, de tijd wist alle tegenstellingen!)

De koppensnellerij van de Franse revolutie wordt wel eens letterlijke en figuurlijk over het hoofd gezien, maar ook dat in haar beginselen niet alleen de vrijheid van meningsuiting werd gepropageerd, maar tevens de FRATERNITé, de broederlijkheid.

Je kunt dus je vrome wensen voor waar houden en alle achterstalligen in de geschiedenis zo’n revolutie toewensen als je dan maar niet de versimpeling toepast maar duidelijk rekening houdt met dat vergeten broederlijke woord.

De auteur en balling Kader Abdolah wijst duidelijk naar de mannen met baarden die toen hij twintig was het zachte van de Koran veranderden in een soort wetgevende macht, en sindsdien zonder al te veel moeite en dank zij de Amerikaans-Engelse bezoeken aan het verre Oosten, blijkbaar dat grimmig gezicht hebben doorgegeven aan de geloofsgenoten over de hele wereld..

Als dus vrije meningsuiting het hoofden afhakken is, en het toelaten van het protest tegen dat gehak, dan leven wij blijkbaar in het oudtestamentische oog om oog, tand om tand, en is de bril en het kunstgebit een dankbaar alternatief om in een wazige spiegel te kijken.

Als psychiater het opnemen voor de broederlijkheid lijkt wellicht op het verwisselen van de rol van therapeut voor die van sjamaan, maar al toeteren wij in Beethovens Alle Menschen die broeders zouden worden, het ei dat we intussen hebben uitgebroed, heeft een verdachte geur van ikke, ikke en de rest kan stikken, een principe van het kapitalisme dat ethiek hoogstens als de handel bevorderend kan zien.

Ik vraag mij nog maar eens af: waar is de Europese steun aan de intellectuelen uit de Islam die een einde aan die lange baarden dictatuur willen maken?
Onze steun aan de dissidenten van het voormalige Oostblok was alomvattend, hun literatuur in het Westen gedrukt en verspreid, maar blijkbaar hanteren wij nu andere normen, of zijn de handelsovereenkomsten ook hier de ware dicteerders in plaats van de fraternité?

En die intellectuelen zijn er.
Ik zag ze op straat wandelen in de stad waar jij woont waar een meneer op zoek was naar Mechelse koppen.
De man zei: kijk in Iran zijn het laatste jaar 250 mensen opgehangen, en de fotograaf antwoordde: ja, later ga ik zeker eens een fotootje van jou maken.

Met vrije meningsuiting kunnen we tot aan de muren van de bezette stad komen, maar zonder de broederlijkheid zullen we alleen de dictatuur nog maar eens van naam laten veranderen, van sjah naar ayatollah, en van ayatollah naar…?

Een mooie verklaring in de Scheldestad doet ook zo’n beetje lacherig aan: we beloven elkaar geen pijn meer te doen, ik zal niet meer pitsen, en gij nijpt ook niet meer in mijn billen.
Een mooi begin van de broederlijkheid, maar met dat gave gat van ons moeten we in staat zijn om samen op de volwassen schoolbanken te gaan zitten en veel geld te besteden aan ontwikkeling van onze jonge en oudere geesten, want als er nu iets de toorts uit de franse revolutie brandend kan houden dan is het de wetenschap die ons leert dat wij inderdaad voor korte tijd op aarde niet zoveel verschillen en naast de heerlijke gerechten en de prachtige sensuele gedichten, ook nog veel wijsheid van elkaar kunnen krijgen.

De ware broederschap gaat ruzies niet uit de weg, maar ze eindigen toch beter bij pot en pint, en niet in fik en as.

En eerlijk gezegd, nergens is zo mooi over de liefde en haar geheimen geschreven als in de Islamitische Cultuur, je kon er zelfs je vel redden door elke nacht een verhaal te vertellen.<